تاريخچه زالودرماني
زالو درماني با توجه به فراز و نشيب هائي كه در جهان داشته ، تا بحال در كتب و مقالات،كسي نتوانسته است تاريخچه ي درستي از آن را بيان كند كه مهّم ترين دلايل آن به شرح زير است :
1- هر تغييري كه در حوادث طبيعي و غيرطبيعي ايجاد شده در تعداد ، ميزان مصرف و نحوه ي نگهداري زالوها مؤثر بوده است مثلاً جنگهاي جهاني اوّل و دوّم ، سيل ، طوفان ، سونامي و ...... در تعداد زالوها به شدت تأثير گذاشته اند .
2 - پيشرفت علم مدرن در كشورها ي مختلف و عدم آگاهي از مكانيسم اثر زالو بر بدن انسان در مقاطع مختلف زماني زالو را به فراموشي سپرده اند .
3 - حتّي در بعضي از كشورها مثل كشور ايران بعد از ظهور طب مدرن سالها زالو درماني جرم محسوب شده و تا كنون ادامه داشته است .
4 - بدليل عدم آگاهي ، محدوديتها ، شرايط مختلف زماني گاهي نسل زالو تا مرحله انقراض پيش رفته است .
5 - اهداف خودخواهانه ي بعضي از نويسندگان باعث شده كه تنها تاريخ زالو را محدود به بعضي از كشورهاي خود كنند و از كشورهاي ديگر سخني به ميان نيامده است .
6 - عملاً با حذف بعضي از كشورهاي مهّم كه هزاران سال زالو درماني در آنجا انجام شده تاريخ زالو درماني مخدوش شده است .
7 - تا كنون هيچ مورّخي صادقانه براي آگاهي انديشمندان و پزشكان ، تمام كشورهاي جهان را بررسي نكرده و تاريخي واقعي بر اساس واقعيّات بيان نكرده است .
8 - زالو مثل بسياري از علوم طبيعي مورد ظلم علم جديد قرار گرفته و دهها سال حتّي اجازه ي تحقيق و پژوهش را در مورد آن ممنوع كرده اند .
9 - اينجانب با مطالعه كتب ، مقالات و مراجعه به رسانه هاي مختلف نتوانسته ام تاريخ دقيقي اززالودرماني پيدا كنم . هر كشوري در معرفي تاريخ اين روش درماني در مورد سهم خود زياده روي كرده است به عنوان مثال دركتاب MLT تاريخ زالو درماني محدود به چند كشور اروپائي و چند دانشمند و پزشك آنها شده و از پزشكان بزرگي همچون بوعلي سينا ، رازي ، جرجاني كه سازمان بهداشت جهاني حتّي بوعلي را پدر پزشكي جهان مي شناسد و هزار سال قبل زالو درماني علمي را معرفي نموده است يادي نكرده اند .
امّا آنچه اينجانب در مطالعه ي تاريخ زالو درماني بدست آورده ام هر چند نمي تواند اصل ماجرا باشد چون نوشتن تاريخ دقيق زالو درماني امكان پذير نيست و نياز به سالها تحقيق و پژوهش تاريخي دارد . و شايد بنده هم متهم به خودخواهي در بيان تاريخ بشوم چون در مطالعه ي تاريخ زالو درماني فهميدم ظلم زيادي بر كشورم ايران روا داشته اند كه مهمترين آن اينكه طب سنتي ايران را در بسياري از كتب طب سنتي جهان بخصوص كتب زالو درماني ، طب عرب معرفي كرده اند كه اين كار خيانتي غير قابل جبران است. چون ما فارسي زبان هستيم و پزشكان ايراني هم فارسي بوده اند و تنها بعضي از كتب ما در دوره اي از تاريخ اجباراً به زبان عرب نوشته شده است البته در ميان اعراب هم پزشكان بزرگي وجود داشته اند كه مي توان آنها را طبيب عرب معرفي كرد .
مطالعات ما نشان مي دهد از زماني كه انسان پا به اين عرصه خاكي گذاشته زالوها وجود داشته اند چون نژاد انسان و زالو يكي بوده است و انسانها هزاران سال بعد از زالوها ظهور كرده اند به مرور در هر نقطه از جهان كه زالو بطور طبيعي رشد كرده ابتدا تصادفي و بعد آگاهانه زالو درماني انجام شده است . اما اينكه اولين بار كدام انسان ، انديشمند و يا طبيب به اين معجزه ي الهي پي برده است مشخص نيست . واقعيت امرآن است كه از حدود بيش از 5 هزار سال قبل كه طب در دنيا ظهور علمي تري داشته كشورهائي مثل يونان ، ايران ، چين و هندوستان پيش قراول طب سنتي بوده اند و دنيا هميشه از سقراط ، بقراط ، جالينوس و بوعلي سينا به عنوان پدر پزشكي جهان ياد كرده است تاريخ پزشكي جهان در هر بخشي ، از جمله گياه درماني ، زالو درماني و روشهاي ديگر درماني ، بدون اين دانشمندان و كشورهاي آنها مخدوش است . هزار سال قبل بوعلي سيناي فارسي زبان در كتاب قانون در طب به زبان عربي زالو درماني علمي را معرفي كرده و در بسياري از بيماريها آنرا براي بيمارانش بكار برده است و كتاب قانون بوعلي سينا چهار صد سال در كشور فرانسه تدريس شده است اما وقتي امروز از زالو درماني فرانسه كه دقيقاً بعد از تحصيل دانش بوعلي سينائي صحبت مي شود سخني از ابوعلي سينا و ايران به ميان نمي آيد . آيا اين تاريخ مخدوش نيست ؟ كتاب قانون چهار صد سال در اروپا رفرانس معتبر پزشكي بوده است چرا امروز وقتي كتابهاي زالو درماني از اروپا به ايران مي آيد سخني از ابوعلي سينا نيست ؟ مطمئناً پزشكان بزرگي در اروپا زالو درماني و مزاج شناسي را از 200 الي 300 سال قبل معرفي كرده اند اما آيا كسي پرسيده است كه اطلاعات خود را از كجا بدست آورده اند ؟
پس زالودرماني متعلق به تاريخي است كه در آن وارثان طب سنتي در جهان زيسته اند نه شاگردان آنها كه از بردن نام اساتيد خود امتناع مي كنند .
دركتاب MLTبخشي از تاريخ زالو درماني بعد از بوعلي سينا معرفي شده است .
زالو درماني حتّي در قرون وسطي هم وجود داشته است ابتدا بدون شناخت مكانيسم آنها تنها به منظور دفع ارواح خبيثه استفاده شده اند اما آرام آرام در گوشه و كنار جهان افراد زيادي كه امروز نام آنها را نمي دانيم و پيدا كردن آنها ممكن نيست هوشيارانه تر زالو را استفاده كرده و حرفهاي علمي تري در مورد آن زده اند . اما اگر مي خواهيم يك حركت صحيحي از تاريخ زالو درماني بيان كنيم نمي توانيم در مردابها و بركه ها به دنبال زالو درمانان واقعي بگرديم. بلكه بايد به حافظه ي معتبر پزشكي جهان مراجعه كنيم به سراغ دانشمنداني بگرديم كه در هر نقطه ي جهان بدون حس ناسيوناليستي از زالو سخن گفته اند و آنها را معرفي كنيم . تاريخ زالو توسط پدران پزشكي جهان رقم خورده است . امروز عده اي دوست ندارند تاريخ واقعي را معرفي كنند .
بعد از قرون وسطي با ظهور طب سنتي در جهان و گشايش دانشگاههاي بزرگ و ظهور پزشكاني همچون سقراط ، بقراط ، جالينوس و بوعلي سينا زالو درماني هر روز علمي تر از گذشته معرفي شد و به جهان عرضه گرديد .
ابتدا در كشورهائي كه فرهنگ كهن آنها در دل خود طب سنتي را جاي داده بود زالو درماني انجام شد بعد از دل اين فرهنگها تحت تأثير شرايطي كه در ابتداي اين بخش عرض كردم زالو درماني به كشورهاي پيش رفته برده شد . اين كشورها با استفاده از تكنولوژي پيشرفته خود تحقيقات آزمايشگاهي بسيار مهمّي روي آناتومي ، فيزيولوژي زالو و بزاق آن انجام دادند كه حيرت انگيز بود اما در كنار اين كارهاي بزرگ بعضي از كشورها از ياد بردند كه اصل ماجرا از كجا شروع شد. و آنها در جهت تكميل آن گام برداشته اند . اگر امروز از كشورهاي توسعه يافته اي همچون آمريكا ، آلمان و فرانسه مقالات و كتب زالو درماني به جهان عرضه مي شود مطمئناً ريشه در طب جالينوس و بوعلي سينائي دارد نه در علم پزشكي كه تاريخ عمر آنها به 200 يا 300 سال قبل بر مي گردد .
حتّي در تاريخچه اي كه مدرن نويسان امروز از زالو بيان مي كنند سخني از سرزمينها و اقليم هاي پرورش زالو به درستي به ميان نمي آيد .
مطمئناً كشورهائي همچون يونان ، ايران ، چين ، هندوستان و بعضي از كشورهائي كه طب سنتي در آنها ريشه دارد ريشه ي زالو درماني را بنا نهاده اند بعدها اقليم هاي مصنوعي همچون استخرهاي پرورش زالو تأسيس شده و امروز بانك زالو در كشوري مثل تركيه تأسيس شده است ساليانه ميليونها عدد زالو از روسيه به اروپا صادر مي شود و تجارت زالو به صنعتي بزرگ تبديل شده است اما آيا تاريخ زالو مربوط به كشورهائي است كه امروز بانك زالو دارند ؟
ما دست تمام آنهائي كه در هر نقطه ي جهان از قرون وسطي تا كنون دستي در تاريخ زالو درماني داشته اند را مي بوسيم و به عنوان طبيبان گمنام ياد مي كنيم و به دلايلي كه عرض كرديم از مطالعه كتب و مقالات مختلف نتوانستيم تاريخ واقعي و صادقانه اي از زالو درماني در خارج از كشورمان پيدا كنيم اشاره اي به تاريخ زالو درماني در ايران خواهيم داشت و هيچگاه ادعا نمي كنيم زالو درماني صد در صد ريشه در كشور ما دارد مقايسه اين تاريخ را با مطالب اين چنين به عهده ي محققين علاقمند مي گذاريم :
ايران سرزميني است كه در اكثر استانهاي آن زالو بطور طبيعي رشد مي كند كه در اين مورد استان گيلان ، مازندران و استانهاي همجوار آن شايد بيشترين تعداد زالو را داشته باشند و جالب اينكه ايران بهترين زالو ي طبي دنيا را در خود جاي داده و از دو نوع هيرودومديسيناليس و هيرودووربانا كه در دنيا به عنوان زالوي طبي شناخته مي شود در ايران به فراواني يافت مي شود سابقه ي زالو درماني در ايران به پيش از 5 هزار سال قبل بر مي گردد .
ابتدا زالو درماني در ايران جزئي از فرهنگ درماني عاميانه مردم بوده و در شهرها در ميادين و بازار مردم ظرفهاي زالو مي آوردند و مي فروختند در اكثر كتب معتبر طب سنتي ايران از زالو درماني به عنوان يك روش درماني ياد شده است اما آنچه دنيا نمي تواند آنرا انكار كند دو كتاب معروف قانون در طب بوعلي سينا و كتاب اعراض الطبيه جرجاني است كه اولي هزار سال قبل به زبان عربي و دومي به زبان شيرين فارسي 900 سال قبل نوشته شده است هر دو زالو درماني علمي را به جهان معرفي كرده اند و كتاب قانون در طب صدها سال در اروپا مرجع پزشكي جهان بوده است و اگر بگوئيم بوعلي سينا يكي از اولين پزشكاني در جهان بوده كه زالوي پزشكي را معرفي كرده و ايران يكي از اولين كشورهائي است كه زالو را پرورش داده و استفاده كرده اغراق نكرده ايم بهرحال تاريخ پزشكي جهان به اعتراف سازمان بهداشت جهاني ما را جزء اولين ها مي داند و زالو درماني در ايران قدمتي چند هزار ساله دارد .
اگر نگوئيم كه تاريخ زالو درماني مربوط به مهد طب سنتي جهان ،ايران است مي توان گفت زالو درماني در ايران بخش عظيمي از تاريخ اين روش درماني معجزه گر را بخود اختصاص مي دهد در عين حاليكه امروز ما براي كسب اطلاعات علمي در مورد زالو اجباراً از كشورهاي پيشرفته كمك مي گيريم اما اگر بيش از يكصد سال در ايران براي پزشكان زالو درماني جرم شناخته نمي شد امروز آوازه ي اين مكتب درماني ايراني جهان را فرا گرفته بود ما از ميكروسكوپهايمان براي تحقيق در هر چيز بي ارزشي به جز زالو استفاده كرديم اما كشورهاي اروپائي با مطالعه كتب طب سنتي ما همچون قانون در طب از ميكروسكوپهاي الكتروني براي تحقيق در مورد آناتومي و فيزيولوژي زالو سود بردند .
ما جرأت بيان اثر درماني زالو را در دانشكده ي پزشكي و بيمارستانهاي خود نداشتيم چون جرم و تمسخرآميز بود اما كشورهاي توسعه يافته دقيقاً در همين زمان زالو را به پيشرفته ترين بيمارستانها ، آزمايشگاهها و دانشكده هاي خود بردند و از دل تحقيقات پرهزينه خود براي ما كه هزاران سال قبل از زالو درماني سخن گفته بوديم كتاب نوشتند تاريخ زالو درماني در ايران مثل خود طب سنتي يك سناريوي غم انگيزي است كه بيان آن در حّد اين چند سطر نيست .
مقصر واقعي كسي جز خودمان نيست !
ما وقتي افتخارات خود را براي خود جرم مي دانيم چطور مي توانيم آن را به جهان معرفي كنيم مطمئناً اگر مورخان ، محققان و پژوهشگران جهان زالو درماني در ايران را در طول 10 سال گذشته پيگيري مي كردند متوجه مي شدند در عين حاليكه تمام پزشكان زالو درمان تحت فشار شديد وزارت بهداشت ايران و سازمان نظام پزشكي بودند چطور با زالو درماني كه ميراث كهن آنهاست توانستند هزاران نفر را از بيماريهاي گوناگون نجات دهند .پرونده هاي سياه پزشكاني كه در طول چند سال گذشته بدليل زالو درماني محكوم و توبيخ شدند گواه اين مطالب است كه خود مؤلف جزء آنان است .
پس هيچگاه نخواهيم توانست بدون نام ايران تاريخ صحيح زالو درماني را بدرستي و كامل بيان كنيم .