بيماري سرخرگ‌هاي قلب
Artery disease, heart
آترواسكلروز سرخرگ هاي قلب
Atherosclerosis in the arteries of the heart
انسداد عروق کرونر قلب
Coronary artery disease
شرح بيماري
بيماري سرخرگ‌هاي قلب(آترواسكلروز سرخرگ هاي قلب) عبارت است از تصلب و باريك شدن فضاي داخل سرخرگ‌هاي قلب. قلب 3 سرخرگ اصلي دارد. زماني كه هر كدام يا همگي تنگ شوند، آنها ديگر نمي‌توانند اكسيژن كافي به سلول‌هاي قلب برسانند. اين بيماري مردان و زنان بالاي 40 سال را متأثر مي‌سازد، اما پيش از يائسگي در زنان كمتر شايع است.
علايم شايع
مراحل اوليه:
اغلب بدون علامت است.
مراحل بعدي:
آنژين صدري (احساس سوزش، فشردگي، سنگيني، يا گرفتگي در قفسه سينه كه ممكن است به بازوي چپ، گردن، فك، يا كتف گسترش پيدا كند).
حمله قلبي
علل
عمدتاً ناشناخته است، مگر رابطه بين اين بيماري و عوامل خطري كه چند سطر پايين‌تر فهرست شده‌اند.
علاوه بر تنگ شدن داخل سرخرگ (به دليل تصلب)، غالباً لخته‌هاي خوني تشكيل مي‌شوند و سرخرگ را مسدود مي‌كنند.
عوامل تشديد كننده بيماري
- سيگار كشيدن
- بالا بودن فشارخون
- سابقه خانوادگي بيماري سرخرگ‌هاي قلب، ديابت، فشار خون بالا، يا آترواسكلروز
- تغذيه نامناسب، خصوصاً وجود چربي زياد در رژيم غذايي
- سابقه حمله قلبي يا سكته مغزي
- ورزش نكردن
- شخصيت تهاجمي يا ناشكيبا
- اضافه وزن
- افزايش كلسترول يا LDL (ليپوپروتيئن با چگالي كم ـ كلسترول بد) و يا كاهش HDL (ليپوپروتئين با چگالي زياد ـ كلسترول خوب) در خون
پيشگيري
عواقب مورد انتظار
اين بيماري را در حال حاضر نمي‌توان معالجه كرد. اما علايم آن را معمولاً مي‌توان تحت‌كنترل در آورد. با درمان مي‌توان طور عمر و كيفيت آن را افزايش داد. البته با اتخاذ تدابير درماني سخت‌گيرانه مي‌توان روند آترواسكلروز را نيز تا حدي معكوس نمود.
تحقيقات علمي درباره علل و روشهاي درمان اين بيماري ادامه دارند، بنابراين اميد مي‌رود كه روشهاي درماني مؤثرتري ابداع شوند و نهايتاً بتوان اين بيماري را معالجه كرد.
عوارض احتمالي
انفاركتوس قلب (مرگ سلول‌هاي عضله قلب در اثر نرسيدن خون به حد كافي) كه زندگي را در معرض تهديد قرار مي‌دهد.
درمان
اصول كلي
- امكان دارد آزمايشات تشخيصي شامل موارد زير باشد: نوار قلب؛ اكوكارديوگرام؛ آزمون ورزش؛ آزمون استرس راديونوكلئيد؛ آزمايش خون براي بررسي چربي، كلسترول، و ليپوپروتئين‌هاي خون؛ عكس‌برداري از قفسه سينه؛ و آنژيوگرافي (وارد كردن كاتتر به سرخرگ‌هاي قلب)
- سعي كنيد عوامل خطر را به هر تعداد كه مي‌توانيد كاهش دهيد. به فكر تغيير شيوه زندگي خود باشيد.
- سيگار را ترك كنيد.
- جراحي باي‌پاس رگ‌هاي قلب در موارد شديد
- آنژيوپلاستي با بادكنك. در اين روش درماني، يك بادكنك كوچك بدون باد، از درون سرخرگ به سمت محل انسداد هدايت و در آغاز باد مي‌شود تا رگ را باز كند. اين روش خصوصاً براي سرخرگ‌هايي كه به قلب و مغز مي‌روند كاربرد يافته است.
- اين روش‌ها ممكن است علايم را براي مدتي كاهش دهند يا حتي رفع كنند، اما بيماري زمينه‌اي را نمي‌توانند برطرف كنند.
- در موارد نادر كه روشهاي ساده‌تر موثر واقع نمي‌شوند، شايد بتوان بيماري سرخرگ‌هاي قلب كه در مراحل پيشرفته قرار دارد را با پيوند قلب معالجه كرد.
داروها
نيتروگليسيرين، داروهاي ضدانعقادي، داروهاي مسدودكننده كانال كلسيم، داروهاي مهاركننده آنزيم مبدل آنژيوتانسين، يا داروهاي مسدودكننده بتا آنرژيك، براي آنژين صدري و اسپاسم رگ‌هاي خوني
داروهاي گشادكننده عروق براي افزايش خونرساني به عضله قلب
امكان دارد تزريق داروهاي حل كننده لخته خوني ضروري شود.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
يك برنامه ورزشي روزانه و در حد متوسط داشته باشيد. فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري جنسي را با نظر پزشك از سر گيريد.
رژيم غذايي
رژيم غذايي داراي چربي كم
اگر اضافه وزن وجود دارد، يك رژيم متناسب براي لاغر شدن بگيريد و بدان پايبند باشيد.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان دچار ناراحتي (درد يا فشار) در ناحيه قفسه سينه با انتشار به فك، بازوي چپ، يا پشت شده‌ايد. بلافاصله كمك بخواهيد. اين ممكن است يك مورد اورژانس باشد!
- اگر شما عرق ريزش داريد و احساس تنگي نفس مي‌كنيد.
- اگر شما داراي عوامل خطر اين بيماري هستيد و مايليد كه در يك برنامه پيشگيري شركت كنيد.
- اگر پس از فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري بدني دچار درد قفسه سينه، گردن، يا فك مي‌شويد كه با استراحت بر طرف مي‌شود.
- اگر پس از شروع درمان، علايم بدتر شوند يا رو به بهبود نگذارند.
- اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند