مجری طرح گیاهان دارویی کشور در گفتوگو با فارس:
۷۱ درصد داروها در سوئیس از گیاهان دارویی است/ کاهش ۵۰ درصدی کشت گیاهان دارویی در ایران طی ۱۰ سال
مجری طرح گیاهان دارویی کشور با بیان اینکه سرانه مصرف گیاهان دارویی در ایران ۲۵ گرم، در اروپا ۹۰۰ گرم و در آمریکا ۲۵۰۰ گرم یعنی ۱۰۰ برابر ایران است و نیز ۷۱ درصد مصرف دارو در سوئیس را گیاهان دارویی تشکیل می‌دهد، گفت: سطح زیر کشت گیاهان دارویی در ایران بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
خبرگزاری فارس: ۷۱ درصد داروها در سوئیس از گیاهان دارویی است/ کاهش ۵۰ درصدی کشت گیاهان دارویی در ایران طی ۱۰ سال
فریبرز غیبی مشاور رئیس سازمان ملی جنگلها و مجری طرح ملی گیاهان دارویی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت: افزایش سلامت با بهره گیری از گیاهان دارویی یکی از سیاست های کلان نظام است که مقام معظم رهبری هم به آن تاکید دارد.
وی افزود: پیرو این سیاست کلان مصوبه سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی جلسه 735 مورخ 92.4.25 شورای عالی انقلاب فرهنگی براساس پیشنهاد مورخ 93.2.10 شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسیده است.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی تصریح کرد: در آن سند یک سری اهداف کمی و کیفی دیده و وظایفی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی گذاشته شده تا سطح کشت گیاهان دارویی با برنامه ریزی به 500 هزار هکتار برسد.
* طی 10 سال سطح زیر کشت گیاهان دارویی نصف شد
غیبی افزود: در فاصله سال‌های 80 تا 90 سطح زیر کشت گیاهان دارویی از 80 هزار هکتار به 39 هزار هکتار رسید و در حال حاضر اراضی زراعی گیاهان دارویی حدود 39 هزار و 560 هکتار است.
غیبی با بیان اینکه در حال حاضر 10 درصد از داروهای مصرفی را گیاهان دارویی تشکیل می‌دهد، گفت: در گذشته این میزان 3 درصد بود و دولت تلاش دارد تا 10 درصد را به 20 درصد افزایش دهد.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی کشور تصریح کرد: یکی از راه‌های توسعه کشت گیاهان دارویی اقتصادی کردن تولید است و از آنجا که این محصولات مانند برخی از محصولات کشاورزی فاقد خرید تضمینی است باید قبل از توسعه تولید مسائل بازاریابی و بازرگانی آن حل شود.
مشاور رئیس سازمان جنگلها بیان داشت: در راستای سیاست‌گذاری‌های وزارت جهاد کشاورزی برای توسعه کشت گیاهان دارویی تفاهم‌نامه‌هایی با صاحبان صنایع و فرآوری گیاهان دارویی، اتحادیه صادرکنندگان گیاهان دارویی، انجمن تولید‌کنندگان گیاهان دارویی و برخی شرکت‌هایی که روی گیاهان دارویی کار می‌کنند منعقد شده است.
غیبی اظهار داشت: براساس این تفاهمنامه‌ها گیاهان دارویی تولید شده پس از برداشت توسط بهره‌برداران محلی به بازارهای هدف فروخته می‌شود.
وی افزود: فروش بی‌دغدغه تولیدات به بازار هدف امنیت و تعلق خاطر برای بهره‌برداران فراهم می‌کند و در اصل یک حالت تضمینی برای فروش تولیدات بوجود می‌آید.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی تصریح کرد: الان وجود دام مازاد در مراتع یکی از مشکلات است و وقتی بهره‌برداران بدانند که از طریق تولید گیاهان دارویی سود قابل ملاحظه‌ای حاصل می‌کنند قطعا رفتار معیشتی خود را عوض می‌کنند و به جای دامپروری به سمت تولیدات گیاهان دارویی سوق می‌یابند.
* صادرت گیاهان دارویی کاهش یافت
مشاور رئیس سازمان جنگلها گفت: در سنوات گذشته سالانه حدود 4 هزار تن گیاه دارویی صادراتی (سقز، کتیرا، سدر، میوه بادام، بلوط و ...) برداشت می‌شد اما به دلیل خشکسالی این مقدار هماکنون به هزار تن کاهش یافته است.
غیبی بیان داشت: وزارت جهاد کشاورزی در نظر دارد تا طبق برنامه‌ای که تا افق 1404 تدوین کرده 100 هزار هکتار از اراضی زراعی آبی را به زیر کشت گیاهان دارویی ببرد و این برنامه از سال 94 اجرایی می‌شود.
وی افزود: سازمان جنگلها هم طبق برنامه در نظر دارد که هر ساله 50 هزار هکتار در عرصه‌های منابع طبیعی (20هزار هکتار در اراضی جنگلی، 25 هزار هکتار در مراتع و 5 هزار هکتار اراضی بیابانی) گونه‌ای بومی گیاهان دارویی همان مناطق را احیا و توسعه دهد.
* احیا 550 هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی با کشت گیاهان دارویی
مشاور رئیس سازمان جنگلها تصریح کرد: براساس این برنامه و تا پایان سال 1404، 550 هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی را با کشت گیاهان دارویی احیا و توسعه می‌دهیم و از پیامدهای اجرای این طرح بهبود وضعیت درآمدی دامداران و کشاورزان محلی در آن مناطق است.
وی افزود: علاوه بر اشتغال‌زایی و بهبود درآمد در مناطق احیا شده بهره‌برداران در حفظ عرصه‌های طبیعی تلاش بیشتری می‌کنند زیرا می‌دانند که عرصه‌ها برای آنها درآمد دارد همچنین این کار منجر به کاهش پرورش دام مازاد می‌شود.
غیبی در مورد میزان اشتغال‌زایی این طرح تصریح کرد: تا سال 1404 این طرح برای حدود 30 هزار نفر اشتغال دائم ایجاد می‌کند در ضمن مشاغل وابسته به این طرح هم تعداد قابل توجهی خواهد بود.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی با بیان اینکه برخی از زمین‌های زراعی به دلیل بهره‌برداری بیش از اندازه هماکنون قابل کشت نیست و کشت در این اراضی توجیه اقتصادی ندارد گفت: براساس تحقیقات مؤسسه تحقیقات جنگلها با کشت گیاهان دارویی در این اراضی می‌توان دو تا سه برابر کشت حاصل از گندم و جو را در این اراضی بدست آورد.
غیبی با بیان اینکه از 12 میلیون هکتار اراضی دیم کشور حدود 2 میلیون هکتار کم بازده است، افزود: بنابراین با کشت دیم‌زارهای رها شده علاوه بر ایجاد درآمد می‌توان یک پوشش گیاهی در آن اراضی ایجاد کرد که مانع فرسایش خاک و منابع طبیعی شود.
وی افزود: قطعا در وزارت جهاد کشاورزی تسهیلاتی از جمله تأمین نهاده، قلمه، بذر و نهال در اختیار کشاورزان قرار خواهد گرفت و در چند سال گذشته کارهایی احیایی در رابطه با این کار انجام شده است.
مشاور رئیس سازمان جنگلها اظهار داشت: ستاد گیاهان دارویی در معاونت راهبردی رئیس جمهور مستقر است و از محل اعتبارات آنها در 10 استان کشور و در 5 ناحیه رویشی تولید قلمه، بذر، نشا و پیاز را انجام داده‌ایم که از سال آینده این موارد در اختیار بهره‌برداران، مرتع‌داران و مجریان منابع طبیعی برای کشت گیاهان دارویی قرار می‌گیرد.
وی افزود: کشت گیاهان دارویی به صورت مشارکت انجام می‌شود به این ترتیب که وزارت جهاد کشاورزی نهاده مجانی در اختیار بهره‌برداران قرار می‌دهد و بقیه کارها از جمله کشت، حفاظت و بهره‌برداری با خود تولید‌کننده است.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی بیان داشت: وقتی یک عرصه با یک گونه گیاهی که دارای درآمد است کشت شود هم پوشش گیاهی ایجاد می‌شود و هم درآمد مستمر و پایدار برای روستایی ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از اهداف ما در وزارت جهاد کشاورزی فرآوری محصولات تولیدی گیاهان دارویی است، گفت: گیاهان دارویی علاوه بر خصوصیات درمانی دارای مصارف صنعتی هستند بنابراین با فرآوری این محصولات می‌توان ارزش افزوده بیشتری را از تولید آن کسب کرد.
مجری طرح گیاهان دارویی با بیان اینکه ایران تولید‌کننده بهترین نوع از گیاه باریچه است، اظهار داشت: این گیاه علاوه بر خاصیت درمانی در ساخت عطرهای فرانسوی استفاده می‌شود، همچنین از صمغ این گیاه در صنعت برای چسباندن قطعات الماس استفاده می‌شود و مشتریان خوبی هم در سطح جهانی دارد.
وی افزود: علاوه بر گیاه باریچه، بسیاری از گیاهان دارویی دارای مصارف مختلف درمانی و صنعتی هستند که با فرآوری آنها در آنها کشور می‌توان ارزش افزوده بیشتری را از تولید آنها کسب کرد.
مشاور رئیس سازمان جنگلها بیان داشت: مصرف شربت‌های گیاهی و همچنین تولید آن در کشور زیاد شده و فرهنگ استفاده از آن نیز در بین مردم جا افتاده است.
* سرانه مصرف گیاهان دارویی در ایران یک صدم آمریکاست
وی با بیان اینکه سرانه مصرف گیاهان دارویی در ایران 25 گرم است، افزود: در اروپا سرانه مصرف گیاهان دارویی 900 گرم و در آمریکا 2500 گرم یعنی 100 برابر ایران است همچنین 71 درصد مصرف دارو در سوئیس را گیاهان دارویی تشکیل می‌دهد.
مشاور رئیس سازمان جنگلها تصریح کرد: یکی از مباحث مهم در تولید گیاهان دارویی تولید ارگانیک آن است و در گیاه تولیدی به هیچ عنوان نباید از کود، سم و نهاده‌های شیمیایی استفاده شود.
وی افزود: ترویج مصرف داروهای گیاهی به جای داروهای شیمیایی و پرداختن به طب سنتی نیازمند توسعه سطح زیر کشت این گیاهان را دارد.